زندگی پس از مرگ

الحمد لله الذي خلق الموت والحياة ليبلوكم أيكم أحسن عملا والصلاة والسلام علي أفضل الخلق ومعلم الحق الذي علمنا أننا لم نخلق هملا وعلي آله وصحبه ومن تبعهم بإحسان حيث اتخذوا الدنيا عبر الموت إلي الجنة سفنا.

وبعد:

برادران وخواهران مسلمان!

شما وخویشتن را به تقوى وترس حقیقی از الله سفارش مى كنم و زيرا كه تقوى سبب نجات وبهترين توشه در دنيا وآخرت است روزی که انسان تنهای تنهاست وهیچکس وهیچ چیز جز عمل به دردش نمی خورد چنانکه الله متعال می فرماید: ( يَوْمَ لَا يَنْفَعُ مَالٌ وَلَا بَنُونَ 88 إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ 89 ) [الشعراء: 89]

«روزى كه مال وفرزند نفعى نمى رساند مگر كسى كه با قلب سالم به پيشگاه الله بيايد». همچنين الله متعال مى فرمايد: ( كُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ وَإِنَّمَا تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فَمَنْ زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَأُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فَازَ وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ 185 ) [آل عمران: 185]

«هر نفسى چشنده مرگ است و وجز اين نيست كه در روز قيامت پاداش تان به شما كامل داده خواهد شد و پس هر كس كه از آتش [جهنّم‏] دور داشته وبه بهشت در آورده شود و بى شك رستگار شده است. وزندگانى دنيا جز مايه فريب نيست».

اين است حقيقت مرگ وبعد از مرگ و مرگى كه بزودى هر كس از ما آنرا خواهد چشيد و غنى وتنگدست و سالم ومريض و كوچك وبزرگ و رئيس ومرئوس و هچ كسى از مرگ نجات نخواهد يافت و گرچه به دور ترين نقطه و يا عالى ترين قله و يا عميق ترين درّه فرار كند و الله متعال و مى فرمايد: ( أَيْنَمَا تَكُونُوا يُدْرِكُكُمُ الْمَوْتُ وَلَوْ كُنْتُمْ فِي بُرُوجٍ مُشَيَّدَةٍ ) [النساء: 78]

. «هرجاى كه باشيد مرگ به سراغ شما خواهد آمد اگر چه در قصر هاى شامخ ومحكم باشيد».

مرگ با اينكه پديده اى كاملا مشخص وآثارش نمايان است يكى از پيچدهترين اسرارى بشمار مىرود كه عقول دانشمندان وپژوهشگران را به حيرت واداشته وآنان را گيچ كرده است.

جوان سالم وتندرست و وقهرمان تنومندى را كه در ميدان پهلوانى مىكند مىبينيد در يك لحظه به پيكرى بىجان مبدل شده است و جسمى كه هيچ حركتى ندارد و آن جوانى رفت وآن قوت ونيرو متلاشى گرديد و حواس از كار افتاد و گوش وچشم وبويائى معطل شد و زبان گنگ شد و چه بسا او يك عالم ودانشمند و اديب شيرين سخن و پزشك ماهر ومخترع چيره دست باشد اما اگر عمر تمام شود واجل بسر رسد هیچ کسی نمى تواند جلو مرگ را بگيرد و الله حكيم وتوانا مى فرمايد: ( إِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ فَلَا يَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلَا يَسْتَقْدِمُونَ 49 ) [يونس: 49]

«هر گاه اجل شان فرا رسد نه يك لحظه عقب خواهد رفت ونه جلو».

دل غافل بکن توبه که مرگ اندر کمین داری مشو از حال خود غافل که جای زیر زمین داری

سوار بر مركب چوبي اگر قصر زرین داری اگر شاهی اگر درویش اگر ملک جهان داری

حضرت عون بن عبد الله بن عتبه بن مسعود رحمه الله بالاى منبر مى رفت ومى فرمود: «چقدر زيادند كسانى كه روز را آغاز كرده اند اما به پايان نمى رسانند و منتظر فردايند اما در نمى يابند و اگر مرگ وفرا رسيدنش را تصور كنيد همه آروزها وغرورها برايتان تلخ خواهد شد».

انسان در حالى كه كاملا تندرست است واز سلامتى وعافيت لذت مى برد ومشغول بازى وتفريح وسرگرمى است وبا غرور وخود خواهى گردنش را بلند مىگيرد ودستور صادر مىكند ناگهان بيمارى مرگ همچون شير درندهاى كه بر شكارش حمله آور مىشود هجوم مىآورد و جسمش را نحيف و صدايش را ضعيف و واستخوانها ومفاصلش را سست مىكند وتوان ونيرويش را از بين مى برد وپس از اينكه به ناچار از اين دنيا كوچ مىكند نامه اعمالش را درهم مى پيچد.

چقدر نزديك است مرگ! هر روز به ما نزديك وما به او نزديكتر مى شويم و بين ما واو هيچ فاصله اى جز فرا رسيدن مهلت نيست و پس ما جزو مردگان هستيم واين عمر در حقيقت مانند گلى است كه اول شكوفا وسپس پژمرده وپرپر مى شود و يا چراغى كه اول روشن وسپس خاموش مىگردد و يا ستاره اى كه اول مىدرخشد وسپس خاكستر مى شود اما انسان مغرور وغافل وناسپاس گویا از حقیقت تلخ فرار می کند: .

الله متعال می فرماید: (أَوَلَمْ يَرَ الْإِنْسَانُ أَنَّا خَلَقْنَاهُ مِنْ نُطْفَةٍ فَإِذَا هُوَ خَصِيمٌ مُبِينٌ 77 وَضَرَبَ لَنَا مَثَلًا وَنَسِيَ خَلْقَهُ قَالَ مَنْ يُحْيِي الْعِظَامَ وَهِيَ رَمِيمٌ 78 قُلْ يُحْيِيهَا الَّذِي أَنْشَأَهَا أَوَّلَ مَرَّةٍ وَهُوَ بِكُلِّ خَلْقٍ عَلِيمٌ 79 ) [يس:77 - 79]

«آیا انسان ندیده است که ما او را از نطفه ای آفریده ایم و پس او ستیزه جویی آشکار شده است. وبرای ما مثلی زد و وآفرینش خود را فراموش کرد و گفت: « چه کسی (این) استخوانها را (دوباره) زنده می کند در حالی که پوسیده است؟!»

آری برادران گرامی! آن صحنه های حقیقی که بخشی از زندگی واقعی من وشماست را در جلو خود ترسیم کنیم واندکی بیندیشیم هنگامی که الله متعال در قیامت خطاب به انسانهای سرکش بفرماید:

( وَلَقَدْ جِئْتُمُونَا فُرَادَى كَمَا خَلَقْنَاكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَتَرَكْتُمْ مَا خَوَّلْنَاكُمْ وَرَاءَ ظُهُورِكُمْ وَمَا نَرَى مَعَكُمْ شُفَعَاءَكُمُ الَّذِينَ زَعَمْتُمْ أَنَّهُمْ فِيكُمْ شُرَكَاءُ لَقَدْ تَقَطَّعَ بَيْنَكُمْ وَضَلَّ عَنْكُمْ مَا كُنْتُمْ تَزْعُمُونَ [الأنعام: 94]

و«همانا شما یکه (و تنها) به سوی ما آمدید و همان گونه که روز اول شما را آفریدیم و وآنچه را به شما بخشیده بودیم و پشت سرتان رها کردید و وشفیعانی را که شریک در (امور) خود می پنداشتید با شما نمی بینیم و مسلماً (پیوند وروابط) میان شما بریده شده است و وآنچه را (خدایان وحامیان خود) می پنداشتید و از شما دور وگم شده اند».

شكي نيست كه اين هدايت وتوفیق از سوی الله متعال است: ( وَمَنْ يَهْدِ اللَّهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِ وَمَنْ يُضْلِلْ فَلَنْ تَجِدَ لَهُمْ أَوْلِيَاءَ مِنْ دُونِهِ وَنَحْشُرُهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَلَى وُجُوهِهِمْ عُمْيًا وَبُكْمًا وَصُمًّا مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ كُلَّمَا خَبَتْ زِدْنَاهُمْ سَعِيرًا 97 ) [الإسراء: 97]

«و هرکسی را که الله هدایت کند و پس او هدایت یافته ی (واقعی) است و وهرکسی را که گمراه سازد؛ پس جز الله (سر پرستان و) دوستانی برای او نخواهی یافت و وروز قیامت آنان را بر چهره هایشان و نابینا وگنگ وکر محشور می کنیم و جایگاهشان جهنم است و هرگاه (آتش آن) فرو نشیند و بر آنان شعله ای (سوزان) می افزاییم».

آن روز دیگر روز ایمان وعمل نیست روز نتیجه گیری است: ( يَوْمَئِذٍ يَصْدُرُ النَّاسُ أَشْتَاتًا لِيُرَوْا أَعْمَالَهُمْ 6 فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا 7 يَرَهُ وَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ 8 ) [الزلزلة:6 -8]

«در آن روز مردم پراکنده (از موقف حساب) باز می گردند و تا اعمالشان به آنها نشان داده شود. پس هرکس به اندازۀ ذره ای کار نیک انجام داده باشد (پاداش) آن را می بیند. وهرکس به اندازه ذره ای کار بد کرده باشد و (کیفر) آن را می بیند.

روزی که اعمال نامه هرکس سخن خواهد گفت وپرونده هر کس آماده به او تقدیم خواهد شد: ( وَوُضِعَ الْكِتَابُ فَتَرَى الْمُجْرِمِينَ مُشْفِقِينَ مِمَّا فِيهِ وَيَقُولُونَ يَا وَيْلَتَنَا مَالِ هَذَا الْكِتَابِ لَا يُغَادِرُ صَغِيرَةً وَلَا كَبِيرَةً إِلَّا أَحْصَاهَا وَوَجَدُوا مَا عَمِلُوا حَاضِرًا وَلَا يَظْلِمُ رَبُّكَ أَحَدًا 49 ) [الكهف: 49]

«و کتاب (نامه ی اعمال) در آنجا گذارده می شود و پس گنهکاران را می بینی که از آنچه در آن است ترسانند و ومی گویند : «ای وای بر ما و این چه کتابی است که هیچ عمل کوچک وبزرگی را فرو نگذاشته؛ مگر اینکه آن را به شمار آورده است؟!» وآنچه را انجام داده اند؛ حاضر یابند وپروردگارت به هیچ کس ستم نمی کند».

سعادت ورستگاری هر کس مرهون تلاش وکوشش خود او خواهد بود:

( فَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ 7 فَسَوْفَ يُحَاسَبُ حِسَابًا يَسِيرًا 8 وَيَنْقَلِبُ إِلَى أَهْلِهِ مَسْرُورًا9 وَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ وَرَاءَ ظَهْرِهِ 10 فَسَوْفَ يَدْعُو ثُبُورًا11 وَيَصْلَى سَعِيرًا12 إِنَّهُ كَانَ فِي أَهْلِهِ مَسْرُورًا13 إِنَّهُ ظَنَّ أَنْ لَنْ يَحُورَ 14 بَلَى إِنَّ رَبَّهُ كَانَ بِهِ بَصِيرًا 15 ) [الإنشقاق: 7 - 15]

«پس اما کسی که نامۀ (اعمالش) به دست راستش داده شود و بزودی به حسابی آسان و محاسبه می شود. وشادو مسرور به سوی خانواده اش باز می گردد. واما کسی که نامۀ (اعمالش) از پشت سرش به او داده شود پس بزودی (مرگ و) نابودی را می طلبند. وبه (آتش) جهنم شعله ور در آید. بی گمان او در (دنیا) میان خانوادۀ خود شادمان بود. به راستی او گمان می کرد هرگز باز نخواهد گشت. آری و همانا پروردگارش (نسبت) به او بینا بود».

هر کس در این جهان ذره ای عمل نیک یا بد کرده باشد همه را خواهد دید ودر حسابرسی او هیچ ظلم واشتباهی صورت نخواهد گرفت:

( وَنَضَعُ الْمَوَازِينَ الْقِسْطَ لِيَوْمِ الْقِيَامَةِ فَلَا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئًا وَإِنْ كَانَ مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ أَتَيْنَا بِهَا وَكَفَى بِنَا حَاسِبِينَ 47 ) [الأنبياء: 47]

«و (ما) در روز قیامت ترازوهای عدل را می نهیم و پس به هیچ کس و هیچ ستمی نمی شود و واگر (عملی) به مقدار سنگینی یک دانه ی خردل باشد و آن را (به حساب) می آوریم و وحسابرسی ما کافی است».

به اميدآنكه الله متعال من وشما را جزو رستگاران واقعی بگرداند.

بارک الله لی ولکم ولسائر المسلمين والحمدلله رب العالمين.

الحمدلله الذی جعل الموت جسرا للوصول الی الحیاة الحقیقیة والصلاة والسلام علی أشرف من علمنا الموت وأن نستعد للتذذ من النعم السرمدیة وعلی آله وصحبه ومن تبعهم الی الموت وبوابة السعادة.

ای مسلمانان ودوستداران الله متعال! ای کسانی که عاقل وهوشمند هستید وسود وزیان خود را در این جهان تشخیص می دهید خوشا به سعادت شما.

الله را شکر وسپاس بگویید که به شما توفیق داد راه راست وصراط مستقیم را بشناسید وبرای آخرت که زنگی حقیقی هر کس از آنجا شروع می شود توشه جمع کنید.

از الله بترسيد وچنانكه بايد تقوا پيشه كنيد و ودر همه حال پنهان وآشكار او را در نظر داشته باشيد.

بندگان الله! از حضرت معاذ بن جبل - رضي الله عنه - روايت است كه فرمود: رسول الله ص فرمودند: «مَنْ كَانَ آخِرُ كَلامِهِ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ دَخَلَ الْجَنَّةَ». «كسى كه آخرين كلامش لاإله إلا الله باشد داخل بهشت مى گردد». (روايت از أبو داود است).

و در مسند احمد آمده است: «وَجَبَت لَهُ الْجَنَّةُ» «بهشت بر او واجب مىگردد».

از حديث فهميده مىشود كه حاضر شدن بر بالين مريضى كه در حال احتضار واستقبال مرگ بسر مىبرد مستحب است تا كلمه لا اله الاالله را بيادش آورند ومأنوسش گردانند و همچنين علماء مستحب مى دانند كه در هنگام مردن از اعمال نيك او ياد شود تا اينكه به پروردگارش حسن ظن پيدا كند و از حضرت جابر - رضي الله عنه - روايت است كه پيامبر الله ص فرمودند: «لا يَمُوتَنَّ أَحَدٌ مِنْكُمْ إِلاَّ وَهُوَ يُحْسِنُ الظَّنَّ بِاللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ» «هيچ كسى از شما نميرد مگر اينكه به الله – عزوجل – حسن ظن داشت باشد». (روايت از مسلم است).

ابن مسعود - رضي الله عنه - مى فرمايد: «لَيسَ لِلمُؤمِنِ راحةٌ دُونَ لِقاءِ الله» «مؤمن جز به لقاء الله آرام نمىگيرد».

آری برادران مسلمان! کسی نیست که از حساب آنروز در امان باشد همه باید پاداش اعمال خوب وبد خود را ببینیم پس همه باید از عذاب آخرت بترسیم:

( فَأَمَّا الَّذِينَ شَقُوا فَفِي النَّارِ لَهُمْ فِيهَا زَفِيرٌ وَشَهِيقٌ 106 خَالِدِينَ فِيهَا مَا دَامَتِ السَّمَوَاتُ وَالْأَرْضُ إِلَّا مَا شَاءَ رَبُّكَ إِنَّ رَبَّكَ فَعَّالٌ لِمَا يُرِيد107 وَأَمَّا الَّذِينَ سُعِدُوا فَفِي الْجَنَّةِ خَالِدِينَ فِيهَا مَا دَامَتِ السَّمَوَاتُ وَالْأَرْضُ إِلَّا مَا شَاءَ رَبُّكَ عَطَاءً غَيْرَ مَجْذُوذٍ 108 ) [هود: 108]

«اما کسانی که بدبخت شدند و پس در آتش (دوزخ) اند و برای آنها در آن ناله وفریاد (= دم وبازدم) است. در آن جاودانه خواهند ماند و تا آسمانها وزمین (باقی) است و مگر آنچه پروردگارت بخواهد و بی گمان پروردگارت آنچه را که بخواهد؛ انجام دهد واما کسانی که خوشبخت (و سعادتمند) شدند و پس جاودانه در بهشت خواهند ماند و تا آسمانها وزمین (باقی) است . مگر آنچه پروردگارت بخواهد و عطایی است قطع نشدنی».

مسیر سعادتمندان ومسیر شکست خوردگان واقعی مسابقه بزرگ زندگی در این جهان را نیزملاحظه کنید: الله همه ما را جزو رستگاران واقعی بگرداند:

( وَسِيقَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِلَى جَهَنَّمَ زُمَرًا حَتَّى إِذَا جَاءُوهَا فُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا أَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِنْكُمْ يَتْلُونَ عَلَيْكُمْ آَيَاتِ رَبِّكُمْ وَيُنْذِرُونَكُمْ لِقَاءَ يَوْمِكُمْ هَذَا قَالُوا بَلَى وَلَكِنْ حَقَّتْ كَلِمَةُ الْعَذَابِ عَلَى الْكَافِرِينَ 71 قِيلَ ادْخُلُوا أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا فَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَكَبِّرِينَ72 وَسِيقَ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ إِلَى الْجَنَّةِ زُمَرًا حَتَّى إِذَا جَاءُوهَا وَفُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا سَلَامٌ عَلَيْكُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوهَا خَالِدِين 73 وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي صَدَقَنَا وَعْدَهُ وَأَوْرَثَنَا الْأَرْضَ نَتَبَوَّأُ مِنَ الْجَنَّةِ حَيْثُ نَشَاءُ فَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِينَ 74 ) [الزمر:71 - 74]

«و کسانی که کافر شدند گروه گروه به سوی جهنم رانده می شوند و تا وقتی به (کنار) آن (= دوزخ) رسند درهایش گشوده شود و ونگهبانانش به آنان گویند: آیا پیامبرانی از میان خودتان به سوی شما نیامدند که آیات پروردگارتان را برای شما بخوانند و وشما را از دیدار امروزتان هشدار دهند؟!» گویند: «آری و ولیکن فرمان عذاب (الهی) بر کافران محقق شده است». گفته شود: «از درهای جهنم وارد شوید و جاودانه در آن بمانید و پس چه بد است و جایگاه متکبران». «و کسانی که از پروردگارشان ترسیده اند و گروه گروه به بهشت برده می شوند و تا وقتی به (کنار) آن رسند و ودرهایش گشوده شود و ونگهبانانش به آنان گویند: سلام بر شما پاکیزه بوده اید (خوش باشید) پس به جاودانه به آن (= بهشت) وارد شوید». و(بهشتی ها) گویند: «حمد وستایش مخصوص پروردگاری است که وعده اش در حق ما راست بود و وسرزمین (بهشت) را به ارث به ما داد و که از بهشت هر جا که بخواهیم منزل می گیریم و پس چه نیکو است پاداش عمل کنندگان.»

) إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا 56 ) [الأحزاب: 56]

«اللهم صل على محمد وعلى آل محمد كما صليت على إبراهيم وعلى آل إبراهيم إنك حميد مجيد . اللهم بارك على محمد وعلى آل محمد كما باركت على إبراهيم وعلى آل إبراهيم إنك حميد مجيد «. اللهم صل على محمد وأزواجه وذريته كما صليت على آل إبراهيم وبارك على محمد وأزواجه وذريته كما باركت على آل إبراهيم إنك حميد مجيد .»

عباد الله! إن الله يأمر بالعدل والإحسان وإيتاء ذي القربى و وينهى عن الفحشاء والمنكر والبغي و يعظكم لعلكم تذكرون.