islamkingdomfacebook islamkingdomtwitte islamkingdomyoutube islamkingdomTelegram

شرایط دعا


7335
شرح
انسان ها در بدست آوردن منافعشان ودور کردن مصائب شان نيازمند پروردگارشان هستند، همچنين براي اصلاح دينشان ودنيايشان نيز نيازمند وي هستند، و هر بنده به آزمايش ها و گرفتاري هايي مبتلي مي شود واين، وي را براي هميشه نيازمند پروردگار مي کند؛ بدين خاطر شرع دعا را مشروع کرده است، و آداب و شروطي براي آن قرار داده و زمان هايي را تعيين کرده که دعا در آن مستحب است و اجابت دعا احتمال بيشتري دارد.
خطبۀ اول

الحمد لله مجيب الدعوات و يقضي لعباده الحاجات و ويدفع عنهم بفضله الآفات ويفرج الكربات و أحمده سبحانه ما دامت الأرض والسموات . وأشهد ألا إله إلا الله رب البريات و وأشهد أن محمداً عبده ورسوله أيَّده ربه بالآيات البينات صلى الله عليه وعلى آله وأصحابه أولي الفضائل والدرجات.

أما بعد :

الله عزوجل در کتاب عزیزش می فرماید ( وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْيَسْتَجِيبُوا لِي وَلْيُؤْمِنُوا بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ 186 ) [البقرة: 186]

«هنگاميکه بندگان من از تو در بارۀ من سؤال کنند من يقينا (به ايشان) نزديکم چون دعا کننده مرا بخواند و دعايش را اجابت ميکنم و پس آنها بايد دعوت مرا بپذيرند و وبايد به من ايمان بياورند تا باشد که به راه راست هدايت گردند».

برادران وخواهران مسلمان! بدانید که دعا يكي از بهترين عبادتها وموجب كمال نفس وقرب به الله است. الله تعالی در آیه فوق بندگان را به دعا كردن دعوت فرموده است.زیرا دعا يكي از وسايل ارتباط با الله متعال است كه اين ارتباط عامل مؤثري در راه خودسازي است و بنده بايد ارتباط خود را با خالق هستي نزديكتر كرده وبا زبان خود با الله سخن گويد تا بر اثر اين راز ونياز شعلهاي در او به وجود آيد كه باعث سوزاندن گناهانش شود. رسول اکرم صلى الله عليه وآله وسلم در حدیث قدسی می فرماید:

« يَا عِبَادِي و كُلُّكُم ضَالٌّ إِلاَّ مَنْ هَدَيْتُهُ و فَاسْتَهْدُونِيْ أهْدِكُمْ و يَا عِبَادي و كُلُّكُمْ جَائِعٌ إِلاَّ مَنْ أطْعَمْتُهُ و فاسْتطْعمُونِي أُطْعِمْكُمْ و يَا عِبَادِيْ و كُلُّكُمْ عَارٍ إلاَّ مَنْ كَسَوْتُهُ فَاسْتَكْسُوني أكْسُكُمْ و يَا عِبَادِي و إنَّكُمْ تُخْطِئُونَ بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَأَنَا أغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعاً و فَاسْتَغْفِرُوني أغْفِرْ لَكُم». صحیح مسلم(2577)

پیامبر صلى الله عليه وآله وسلم از الله متعال روایت میکند که الله میفرماید: « ای بندگان من! همهی شما گمراهید جز کسی که من او را هدایت کرده باشم؛ پس طلب هدایت کنید تا شما را هدایت فرمایم و ای بندگان من! همهی شما گرسنهاید و مگر کسی که من او را سیر کرده باشم؛ بنابراین از من درخواست غذا کنید تا به شما غذا بدهم و ای بندگان من! همهی شما لخت وبرهنهاید و جز کسی که من او را پوشانیده باشم و پس از من طلب پوشش کنید تا شما را بپوشانم و ای بندگان من! شما شب وروز و خطا میکنید وفقط من تمام گناهان را میآمرزم و پس از من طلب آمرزش کنید تا شما را بیامرزم».

آری! دعا كليد نجات وگنجينة رستگاري است و وبهترين دعا آن دعايي است كه از سينة پاك ودلي پرهيزگار برآيد. ودر راز ونياز وسيله نجات است و ونجات در اخلاص است و وچون فزع وبيتابي سخت شود و پناهگاه و الله است. بندة الله عين فقر ونياز است واگر يك لحظه فيض الله از او قطع شود نابود خواهد شد. دعا از مصاديق روشن ذكر الله عزوجل است و وياد الله سبب آرامش روح وروان مى شود. چنانکه الله میفرماید( الَّذِينَ آَمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِكْرِ اللَّهِ أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ 28 ) [الرعد: 28]

«كسانى كه ايمان آورده‏اند ودل‏هايشان به ياد الله است و بدانيد تنها با ياد الله دل‏ها آرام مى‏گيرد.» انسانى كه با دعا سر وكار دارد هرگز يأس ونااميدى بر او غالب نمى شود وبا دعا ونيايش مشكلات مادى ومعنوى خود را از او مى خواهد و وبه اجابت او باور دارد. دعا وتضرع در مقابل معبود واقعى در نهاد جان وفطرت انسان گذاشته شده است. انسان پيوسته مايل است از گناهان توبه كند واز قصور وتقصيرها عذرخواهى نمايد. دعا در اسلام به منزله التماس روحی وتضرع وزارى است و چنين فردى هرگز نااميد نمى شود وتا آخرين نفس با اميد ونشاط با الله سخن مى گويد.

بندگان خدا! الله متعال به انسان موقعيت و نعمت و حكومت بر دل ها و آبرو وحيثيت و سلامت و ثروت وقدرت ومعنويت مى بخشد. بايد پيوسته دعا كند كه از وى نعمت وثروت وحال عبادت سلب نشود. اگر فرزندان مومنى دارد و پيوسته از الله بخواهد بر ايمان ومعنويت خود وآنان بيفزايد وبرآن ثابت قدم نگهدارد. اگر از نعمت امنيت وسلامت برخوردار است و دعا كند كه الله آنرا باقى بدارد. انسان نبايد فقط در حال اضطرار ومصيبت به ياد الله بيفتد ودعا كند و بلكه در حال صحت ومرض و تنگدستى وتمكن و ناتوانی وعزت وقدرت و همواره بايد دست به دعا بردارد. قرآن كريم كسانى را كه فقط در مواقع بدبختى دست به دعا برمى دارند توبيخ كرده است و می فرماید:

( وَإِذَا مَسَّ الْإِنْسَانَ الضُّرُّ دَعَانَا لِجَنْبِهِ أَوْ قَاعِدًا أَوْ قَائِمًا فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُ ضُرَّهُ مَرَّ كَأَنْ لَمْ يَدْعُنَا إِلَى ضُرٍّ مَسَّهُ كَذَلِكَ زُيِّنَ لِلْمُسْرِفِينَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ 12 ) [يونس: 12]

« هنگامی که به انسان ناراحتی وبلایی می رسد چه بر پهلو خوابیده و وچه نشسته و وچه ایستاده باشد ما را به کمک می خواند. اما هنگامی که نا راحتی وبلایی را از او به دور داشتیم و آن چنان راه خود را در پیش می گیرد که انگار ما را برای دفع محنتی که بدو رسیده است به فریاد نخوانده است و این چنین اعمال اسرافگران در نظرشان آراسته شده است.»

رسول اکرم صلى الله عليه وآله وسلم به ابن عباس رضی الله عنه توصیه نموده می فرماید: « احْفَظِ اللَّهَ تَجِدْهُ أَمَامَكَ و تَعَرَّفْ إِلَى اللَّهِ في الرَّخَاءِ يعرِفْكَ في الشِّدةِ» مسند احمد

الله را به یاد داشته باش تا در برابر خود و او را بیابی و در هنگام آسایش وآسودگی و الله را به یاد داشته باش تا در موقع سختی ودشواری و حافظ ونگهدار تو باشد» پس انسان در دنيا پيوسته در معرض حوادث و بیماری ها و تصادف ها و زلزله ها و حوادث ومصائب ناگهانى وغير مترقبه قرار دارد ونباید لحظه ای از الله غافل گردد.

دعا فضائل وخوبيهاي بی شماری داشته كه آيات واحاديث فراواني در مورد آن آمده است و الله در قرآن مجیدش میفرماید: ( أَمَّنْ يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكْشِفُ السُّوءَ ) [النمل: 62] «کيست که دعای درمانده ی چون او را نيايش كند و اجابت نمايد وبدي را دور ميسازد؟». همچنان از پيامبر بزرگوار اسلام صلى الله عليه وآله وسلم در رابطه با دعا احاديث زيادي روايت شده از آنجمله به روايت امام ترمذي از نعمان بن بشير رضی الله عنه از آنحضرت صلى الله عليه وآله وسلم چنين نقل شده است: «الدعاء هو العبادة». «دعا عبادت است». ودر روايت حضرت علي رضی الله عنه از آنحضرت صلى الله عليه وآله وسلم با اين عبارت نقل شده است: «الدعاء سلاح المؤمن وعماد الدين ونور السماوات والأرض».مستدرک حاکم(1812)

«دعا سلاح مؤمن و وستون دين و ونور آسمانها وزمين است».

اینجا سوالی مطرح میگردد که آيا دعا با رضا وتسليم در برابر الله عزوجل منافات ندارد؟ باید گفت : کسانيکه ميگويند: دعا کردن مداخله در کار الله است والله هرچه مصلحت بنده را بداند انجام ميدهد و واو مصالح ما را از خود ما بهتر ميداند و بنابراين نيازي به دعا نيست. اين مردم از اثرات رواني و اجتماعي وتربيتي دعا ونيايش بي خبرند واين را نمي دانند که دعا به ذات خويش عبادت وخضوع وبندگي است. وانسان توسط دعا ارتباط خاصي با الله پيدا ميکند.

ای بندگان! بدانید دعا کننده بايد بر اين عقيده باشد که تنها کسيکه قادر وتوانا و بر اجابت دعاي من است همانا الله يگانه ويکتا است وتمام وسائل واسباب به اراده وفرمان الله کارگر مي افتد وبايد دعاکننده قبل از دعا نمودن نيت خود را تصحيح نمايد و واز صدق دل وحضور قلب دعا کند و چرا که الله دعاي کسيکه با دل غافل او را ميخواند نمي پذيرد. واز خوردن غذاي حرام پرهيز نمايد و واز دعا کردن احساس خستگی وملالت نکند.

تضرع و خوف و اميد و مداومت بر دعا و عام گردانيدن دعا و وخوردن روزي حلال و حفاظت قلب کنترل زبان با مردم و عدم نظر به نامحرم اموریست که با مراعات کردن آن در دعا موثر واقع می شود. همچنان دعا کننده بايد در دعای خود از الله چيزهايی را که حرام قرار داده است و نخواهد و مرتکب گناه ومعاصي نشود و قطع صلۀ رحم نکند و به حقوق مسلمانان تجاوز ننمايد و وظلم وتعدي نکند و ودر اجابت دعا عجله نورزد و نگوید : من دعا زياد نمودم ولي الله دعاي مرا نپذيرفت. بنابراین بايد بندۀ مسلمان به همۀ اين امور پاي بند باشد تا اگر الله بخواهد دعايش به زودي مورد اجابت بارگاه ذات اقدس الهي قرار گيرد. پيامبر بزرگوار اسلام صلى الله عليه وآله وسلم فرموده اند: «يستجاب لأحدكم ما لم يعجل يقول: قد دعوت ربي فلم يستجب لي» متفق علیه.

«دعاي يکي از شما اجابت مي شود ماداميکه شتاب نکند وبگويد: دعا نمودم و پروردگار دعای مرا اجابت نکرد». ونيز آنحضرت صلى الله عليه وآله وسلم مي فرمايد: «مَا عَلَى الأَرْضِ مُسْلِمٌ يَدْعُو اللَّهَ بِدَعْوَةٍ إِلاَّ آتَاهُ اللَّهُ إِيَّاهَا أَوْ صَرَفَ عَنْهُ مِنَ السُّوءِ مِثْلَهَا مَا لَمْ يَدْعُ بِمَأْثَمٍ أَوْ قَطِيعَةِ رَحِمٍ». فَقَالَ رَجُلٌ مِنَ الْقَوْمِ: إِذًا نُكْثِرَ. قَالَ: «اللَّهُ أَكْثَرُ». رواه الترمذي (3573)وقال: حديث حسن و حاکم(1816)

من رواية أبي سعيد وزاد فيه: «أو يُدَخَّرُ له من الأجر مثلها». « بر روي زمين مسلماني نيست که دعا به دربار الله نمايد مگر اينکه الله دعاي وي را اجابت مي نمايد ويا به همان اندازه بدي را از وي دور ميگرداند. ماداميکه به گناه وقطع صلۀ رحم و دعا نکند. مردی از ميان قوم گفت: ازين به بعد زياد دعا ميکنيم.

آنحضرت صلى الله عليه وآله وسلم فرمود: الله بيشتر (يعني احسان ولطف الله از درخواست شما زيادتر است). اين حديث را امام ترمذي : روايت نموده وگفته است که حديث حسن وصحيح است. اما حاکم در روايتش چنين افزوده است: «و يا اینکه الله براي او مانند پاداش او را ذخيره ميکند».

بارك الله لي ولكم في القرآن العظيم ونفعني وإياكم بما فيه من الآيات والذكر الحكيم. أقول قولي هذا وأستغفر الله لي ولكم ولسائر المسلمين انه هو الغفور الرحيم.

خطبۀ دوم

الحمد لله حمدا يليق بجلال وجهه وعظيم سلطانه و وأشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شريك له و وأشهد أن محمداً عبد الله ورسوله و صلوات الله سلامه عليه وعلى آله وأصحابه ومن سار على نهجه إلى يوم الدين وبعد:

ای مسلمانان! بدانید دعا دارای آدابی است که فرد مسلمان بايد سعی کند آن ها را رعايت نمايد از جمله باید وقت مناسب دعاء را دریابد و اوقاتی است که دعا مستجاب مي شوند و مانند: ماه رمضان و روز عرفه و روز جمعه و وقت سحر -آخر شب- ده روز نخست ماه ذي الحجه. پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم مي فرمايد: (ما من أيام العمل الصالح فيها أحب إلى الله من هذه الأيام العشر). قالوا: يا رسول الله ولا الجهاد في سبيل الله؟ قال: (ولا الجهاد في سبيل الله إلا رجل خرج بنفسه وماله فلم يرجع من ذلك بشيء) صحیح بخاري(969)

يعني: « هيچ روزي نيست که در آن عمل صالح نزد الله تعالي محبوب تر از اين ده روز باشد. گفتند: يا رسول الله صلي الله عليه وسلم وحتي جهاد في سبيل الله؟ فرمود: وحتي جهاد في سبيل الله و مگر مردی که با جان ومال خود برای جهاد خارج شود وهيچ چيزي از آن باز نگردد (به سنگر شتافته وشهيد شود).»

روايت مي کنند که رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم وقتي ماه رمضان فرامي رسيد و مي فرمود: (إن هذا الشهر قد حضركم و وفيه ليلة خير من ألف شهر. من حُرمها فقد حُرِمَ الخير كله ولا يحرم خيره إلا محروم)سنن ابن ماجه (1644)

يعني: «اين ماه بر شما وارد شد و در آن شبي هست که از هزار شب برتر است. هرکس از آن بي بهره ماند از هرچه نيکي وخير است بي بهره مانده است وجز محرومان کسي از آن بي بهره نمي ماند.» آن حضرت صلى الله عليه وآله وسلم در مورد روز جمعه نيز مي فرمايد: (فيه ساعة لا يوافقها عبد مسلم وهو قائم يصلى يسأل الله تعالى شيئًا إلا أعطاه إياه) صحیح بخاری(935) و صحیح مسلم(852)يعني: « در آن وقتی است که اگر بنده ی مسلمانی در آن وقت نماز مي گزارد و در حاليکه از الله چيزي را مي طلبد و حتما آن را به وي مي دهد.»

پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم همچنين مي فرمايد: (ينزل الله إلى السماء الدنيا كل ليلة حين يمضي ثلث الليل الأول و فيقول: أنا الملك.. أنا الملك.. من ذا الذي يدعوني فأستجيب له؟ من ذا الذي يسألني فأعطيه؟ من ذا الذي يستغفرني فأغفرله؟ فلا يزال كذلك حتى يضيء الفجر) مسلم(758)

« الله هرشب و وقتی یک سوم اول آن بگذرد به آسمان دنیا آمده ومیفرماید: من پادشاهم و من پادشاهم و کیست که دعا کند ومن بپذیرم؟ کیست که از من بخواهد ومن به او عطا نمایم؟ کیست که از من طلب آمرزش نماید ومن او را ببخشم؟ تا آنکه صبح شود»

همچنان آنحضرت صلى الله عليه وسلم فرمودند: (الدعاء لا يرد بين الأذان والإقامة). روایت ترمذي(212)

يعني: « دعا بين اذان واقامت رد نمي شود.» همچنين آن حضرت صلى الله عليه وآله وسلم فرموده است: (أقرب ما يكون العبد من ربه وهو ساجد؛ فأكثروا من الدعاء) روایت مسلم(215)

يعني: « نزدیکترین حالت بنده به پروردگارش حالت سجده است و پس در آن زياد دعا کنيد.»

از ديگر اوقات اجابت هنگام رويارويي بادشمن و موقع بارش باران و بانگ خروس وپس از نمازهاي فرض ودر حالت سجده ورو کردن به سوي قبله است .

روزی رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم براي نماز استسقاء ( طلب باران ) براي مردم خارج شد و پشت به مردم وروي به قبله نمود وبه دعا ونيايش پرداخت». متفق عليه.

همچنان از آداب دعا و بلند کردن دست ها است ؛ از حضرت عمر -رضي الله عنه- روايت شده است که: رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم هنگام دعا دست هايش را بلند مي نمود. مستدرک حاكم(1225).

پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم فرموده اند: (إن ربكم حَيي كريم و يستحي أن يبسط العبد يديه إليه فيردهما صِفْرًا) ابوداود(1488) وترمذي(3556) وابن ماجه (3865)

يعني: «بدانيد که پروردگار شما بسيار حیا دارد که بنده اش دست به سوی او بلند نموده واو آن ها را تهی و خالی به وي بازگرداند.» ستايش الله سبحان ودرود وصلوات فرستادن بر پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم در دعا امر لازمی است.

فضاله بن عبيد رضی الله عنه مي فرمايد: در حالی که رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم نشسته بود و مردي وارد شد ونماز گزارد وگفت: «اللهم اغفر لي وارحمني» يعني: الهي! مرا بيامرز وبه من رحم فرما! و پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم فرمود: (عَجِلتَ (تسرعتَ) أيها المصلي و إذا صليتَ فقعدتَ فاحمد الله بما هو أهله و وصلِّ علی و ثم ادعه) يعني: «عجله کردي اي نماز گزار. وقتي نماز گزاردی ونشستی و حمد وسپاس الله متعال را آنگونه که سزاوار اوست بگوي وبر من ( پیامبر ) درود فرست سپس دعا کن!»

آنگاه مرد ديگري آمد ونماز گزارد وحمد الله را گفت وبر حضرت محمد صلى الله عليه وآله وسلم درود وصلوات فرستاد و پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم به او فرمود: (أيها المصلي! ادع تجب) يعني: «اي نماز گزار! دعا کن که اجابت مي شوي.» ترمذي(3476) ونسائي(1284)

بنده باید در دعا پافشاري واصرار نموده سه بار آنرا تکرار نماید. آن حضرت صلى الله عليه وآله وسلم مي فرمايد: «لا يقولن أحدكم: اللهم اغفر لي إن شئتَ و اللهم ارحمني إن شئتَ. ليعزم المسألة فإنه لا مستكرِه له (أي يدعو الله وهو موقن أن الله سيقبل دعاءه. فالله هو القادر على كل شيء) بخاری (6339) و مسلم (2678). يعني: «نبايد بگوييد: بارالها! مرا ببخش اگر خواستي و به من رحم کن اگر خواستي. بايد سؤالتان را راسخ ومطمئن بيان داريد وکسی نمی تواند الله را به کاری وادارد.(يعني الله را بخواند ويقين داشته باشد که دعايش پذيرفته مي شود و چون الله بر هر چيزی تواناست)»

سفيان بن عيينه -رحمه الله- مي فرمايد: هيچ کس دست از دعا و باز نکشد به خاطر آنچه در مورد خود مي داند که الله دعای بدترين مخلوقاتش يعني ابليس را اجابت فرمود که گفت: ( قَالَ رَبِّ فَأَنْظِرْنِي إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ 36 قَالَ فَإِنَّكَ مِنَ الْمُنْظَرِينَ 37 إِلَى يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ 38 ) [الحجر: 38]

يعني: «گفت پروردگارا پس مرا تا روزى كه برانگيخته خواهند شد مهلت ده * فرمود تو از مهلت‏يافتگانى* تا روز [و] وقت معلوم.»

همچنين دعا باید با صداي آرام وکوتاه باشد. الله متعال مي فرمايد: ( ادْعُوا رَبَّكُمْ تَضَرُّعًا وَخُفْيَةً ) [الأعراف: 55]

«پروردگار تان را به زارى وى ودرپنهانى بخوانيد.» رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم به اصحاب خويش هنگامی که صدای دعايشان را بلند نموده بودند و چنين فرمود: (إنكم ليس تدعون أصم ولا غائبًا و إنكم تدعون سميعًا قريبًا و وهو معكم) مسلم(2704)يعني: «همانا شما ناشنوا وغائب را نمي خوانيد و شما شنواي نزديکي را فرا ميخوانيد واو با شما است.»

همچنان سعي شود كلمات و جمله هاي دعاء برگرفته از قرآن وسنت باشد ودعا کننده خود از به كار بردن عبارات موزون ومسجع در دعا خودداري كند و وباید ابتدا دعاء براي خويش وسپس براي ديگران کند واز نفرين کردن بر خويش وخانواده ويا اموال وفرزندان حذر نماید وبدانید دعاي شخص مسلمان براي برادرش ودر غياب وي اجابت مي شود. در نزد سرش ملائكه اي موظف است که هرگاه براي برادرش دعای خير کند بگوید : آمين وبراي تو مانند آن باد. همچنان کسی که به شما نيکي کرده است از دعا فراموش نکنید واز برادران خود بخواهید تا برايتان دعا کنند و به ويژه از افراد صالح ودرستکار.

ای بندگان از الله بترسید وبراي گناه وقطع خويشاوندی دعا نکنید زیرا تقوى واشتياق به انجام طاعات و ودور گشتن از معاصي ومنكرات و وشتافتن به سوي توبه از جمله عواملی هستند که دعا را به درجۀقبول نزديک تر مي سازند.

از ابراهيم ادهم -رحمه الله- پرسيدند: ما را چه شده که هرچه دعا مي کنيم اجابت نمي شود؟ فرمود: چون قلب هاي شما به خاطر ده چيز مرده است: 1. الله را شناختيد وفرمانش را اجرا نکردید. 2. پيامبر را شناختيد واز سنت او پيروی ننموديد. 3. قرآن را شناختيد وبه آن عمل نکرديد. 4. از نعمت های الله خورديد وشکر آن را به جای نياورديد. 5. بهشت را شناختيد وبه جستجويش نپرداختيد. 6. دوزخ را شناختيد واز آن نگريختيد. 7. شيطان را شناختيد وبا او مبارزه نکرديد. 8. مرگ را شناختيد وبراي آن آمادگي حاصل ننموديد. 9. مردگانتان را به خاک سپرديد واز آن عبرت نگرفتيد. 10. از خواب برخاستيد وبه عيب هاي ديگران سرگرم شده وعيب هاي خود را وانهاديد.

عباد الله! صلوا وسلموا على من أمرتم بالصلاة والسلام عليه في قوله سبحانه: ) إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا 56 ) [الأحزاب: 56]

اللهم صلِّ وسلِّم على عبدك ورسولك محمد وعلى آله وأصحابه أجمعين و والتابعين لهم بإحسان إلى يوم الدين.اللهم ارضَ عن الصحابة الأخيار و وآل البيت الأبرار و اللهم إنا نشهدك حب نبيك و وأهل بيت نبيك و وأصحاب نبيك و ومن سار على نهج نبيك صلى الله عليه وآله وسلم.اللهم وفقنا لِمَا تحب وترضى و اللهم انصر الإسلام والمسلمين و ودمر أعداءك أعداء الدين. اللهم اغفر لنا ولآبائنا وأمهاتنا وجميع المسلمين الأحياء منهم والميتين و برحمتك يا أرحم الراحمين و اللهم آتِ نفوسنا تقوها وزكها أنت خير من زكاها و أنت وليها ومولاها و ربنا آتنا في الدنيا حسنة وفي الآخرة حسنة وقنا عذاب النار.عباد الله! إن الله يأمر بالعدل والإحسان وإيتاء ذي القربى و وينهى عن الفحشاء والمنكر والبغي و يعظكم لعلكم تذكرون.